اثر سامانه های زهکشی شالیزار بر افت گسیل گاز گلخانه ای متان

گرمایش جهانی، پیامد انباشت گازهای گلخانه ای، تأثیرات زیست محیطی بسیاری دارد. گاز متان، پیامد تجزیة بی هوازی کربن آلی، در شرایط غرقابی شالیزارها فراوان تولید می شود. هدف این پژوهش بررسی اثر زهکش میان فصلی شالیزار در کاهش گسیل متان است. این پژوهش با سه تیمار زهکش سنّتی، سطحی و زیرزمینی در طرح بلوک های کامل تصادفی در تابستان 1390 در ساری انجام شد. نمونه برداری گاز هر هفته، یک هفته پس از نشاکاری تا برداشت شالی، انجام گرفت. نهال های برنج در فاصلة 25 × 25 سانتی متری نشا شد. بیست و پنج روز پس از نشاکاری، آبیاری به مدت یک هفته قطع شد، که سبب افت سطح ایستابی در زهکش های زیرزمینی، سطحی و سنّتی، به ترتیب، تا ژرفای 7/0، 1/0 و 03/0 متری شد. گسیل متان هم سو با افت سطح ایستابی کاهش یافت. کاهش گسیل و دورة بازگشت به مقدار پیش از زهکشی در زهکش زیرزمینی بیشتر از دو تیمار دیگر بود. کمینة گسیل متان در هفتة دوم پس از زهکشی میان فصلی با افت 25، 45 و 315 درصدی، به ترتیب، در زهکش های سنّتی، سطحی و زیرزمینی رخ داد. بر پایة یافته های این پژوهش، افت سطح ایستابی بر افت گسیل گاز متان از شالیزار اثر معنا داری داشت.